Оқушыларға мағлұм, «Оян, қазақ!» атты өлең кітабымды ескі һүкімет шам көріп, «қазақ оянып кетеді» деп қорқып, 1911 жылы мені сотқа берді. Сол себепті жыл жарымнан артық абақтыда жатып шықтым. «Оян, қазақ» халық арасына тарамасын деп, һүкімет үкім салды. Сонан соң қолға түспеген 1000 дана шамалы «Оян, қазақ» 6 жыл бойы бір орында жасырынып жатыр еді. Енді,құдайға шүкір, азаттық таңы атты, ескі һүкімет мүлдем кетті. «Шағымшы» бауырларымыздың да көзі жоғалды.
Жауыз һүкіметтің жауыздығымен былтырғы 25 июньдегі жарлығы тақырыпта қазақ халқы зар жылады. Бәрімізден артығырақ қырғыз бауырларымыз қырғынға ұшырады. Күні бүгінге дейін қырғыз бауырларымыздан көп ел Қытай жерінде босқындықта, ашаршылықта, қырғында. Жас балаларын бір шелек бидайға, бір тоятын тамаққа сатып, қатын, қыздарын бір қойдың пұлына айырбастап, естиярлары мойнына дорба салып, тіленші болып кеткендігі мағлұм болып отыр.
Сондықтан сақтаулы мың дана «Оян, қазақтың» ақшасын әлгі босқында жүрген жетім-жесірлердің пайдасына бағыштадым. Бұрынғы ақысы 20 тиын еді, енді пұлы мынадай қайырлы іске жұмсалатын болған соң, алушыларға бағасы 50 тиын болсын деп мөлшерледім. Пошта бағасы 2 тиын. Іскитке жоқ. Бір кісіге 50 кітаптан кем сатылмайды. Ақшасын төменгі әдіріс бойынша күні бұрын жіберу керек. Бұлай деуімнің себебі, тезірек өтіп, ақшасы ашаршылықтағы бишараларға тезірек жетсін дегендік. Мың дана кітап тез сатылса, сонан өнген 500 сом шамалы ақша көп пұл болмаса да, ел-жұрт, жер-су, мал-мүліктен айырылып, бұл күнде бір тілім нанға зар болып тұрған сорлыларға аз да болса көмек болар еді. Бұл бишара бауырларымызды ескеру, өлімнен, қырғыннан құтқару - Алаш азаматының адамшылық борышы!
«Оян, қазақты» жоғарғы шартпен алдыруға талабы бар, сорлы болған бауырларға жаны ашыған азаматтар мынау әдірістегі Жұмағали Тілеулиннен алдырсын.
Әдірісі:
г. Петропавловск. Ақмол. обл.
ул. Водная больница, фельдшеру
Жумагали Тлеулину.
Міржақып ДУЛАТҰЛЫ,
Оян, қазақ! (Босқын қырғыз бауырларыма арнадым) мақаласынан
«Қазақ» газеті, 1917 жыл, № 233
Дереккөз: Дулатұлы М., Алты томдық шығармалар жинағы.2-том. - Алматы, 2013 ж.
Alash.kz ұлттық порталы
