Тірі болсам, қазаққа қызмет етпей қоймаймын!

Әлихан Бөкейхан

Мәсімов өзін мұрагер болып неліктен таңдалмағанын түсінбеді – Әшімбаев

15:44, 15 ақпан 2022 233
Қазақстан құқық қорғау органдарын жеке мүддеге пайдалану тәжірибесінен өтті. Бұл туралы саясаттанушы Данияр Әшімбаев Кәрім Мәсімовтің ҰҚК басшысы ретіндегі қызметіне талдау жасағанда айтты. Бұл туралы Alash.kz ұлттық порталы Orda.kz сайтына сілтеме жасап хабарлайды.


Атап айтқанда, ол Мәсімов басшылық еткен жылдардағы комитеттің бюджетін ашып берді.

Мәселен, оның айтуынша, Ұлттық қауіпсіздік комитетінің 2015 жылғы бюджеті 163 млрд теңгені (Сырбар – 8,7 млрд) құрады.

  • 2016 жыл – 162,3 (+11) млрд

  • 2017 жыл – 203,3 (+11,5) млрд

  • 2018 жыл – 281,6 (+10) млрд

  • 2019 жылы – 303,3 млрд

  • 2020 жылы – 423,6 млрд

  • 2021 жыл – 352,6 млрд

  • 2022 жыл – 345,5 млрд


Саясаттанушы бұл қаражаттың мақсатты жұмсалуын тексеруге шақырады. Басқарманың ішкі реформаларына келетін болсақ, Әшімбаев мыналарға назар аударды:
«Атын өзгертуге келетін болсақ, бұл тағы да Конституцияға өзгерістер енгізу мәселесі. Екінші жағынан, барлау екі рет (алдымен «Барлау», содан кейін «Сырбар») бөлінді. Бірақ нәтижелер қорытындыланды: комитет ішінде немесе бөлек жақсы жұмыс істей ма, деген сұрақ туындайды. Үкіметтік коммуникациялар бөлінді (СОП-қа берілді).

Сыбайлас жемқорлық және есірткі бизнесі қылмыстарының юрисдикциясы әрқашан өзгермелі. Әдеттегідей – реформалар үшін реформалар.

Бізге ҰҚК-нің өкілеттіктері мен оның қызметінің нәтижелеріне (мемлекеттік төңкеріс жасауға дайындықтан басқа) сараптамалық тексеру қажет, ал талқандауға және жоюға әрқашан уақыт болады» деп есептейді ол.

Сонымен қатар, ол құқық қорғау органдарындағы азаматтық жетекшілерді тағайындау туралы айтты.

Әшімбаевтың пікірінше, бірыңғай ереже болмауы керек, сыртқы және ішкі басшылар алма-кезек отыруы керек. Кейбіреулерінде жаңа көзқарас бар, басқаларында кәсіби тәжірибе бар.
«Біз азаматтық жетекшілердің ҰҚК мен әскерді неге әкелгенін көрдік. Құқық қорғау органдарына саяси бақылаудың әлсіздігі де өз рөлін атқарды. Керісінше, «Мәсімов пен КО» осы жылдар ішінде әр жерде өз адамдарын орналастырды. Бізде құқық қорғау органдарын жеке мүдделер үшін пайдалану тәжірибеміз болды. Бірақ алынған сабақтар, егер бар болса, әлдеқашан ұмытылған.

Қателік – ҰҚК реформасы болды. Ол кеңсені басқарған бойда оны созып жіберді. Мен ішкі қызметтерді – терроризмге қарсы, қарсы барлау және экономикалық қауіпсіздікті құруды айтып отырмын.

Бұрын әр түрлі депутаттардың бір құрылымдарды кросс-курациялауы өзіндік бәсекелестік пен бақылауды қамтамасыз ететін. Қызметтерді құру жауапкершілікті бейнеледі. Бірақ жекелеген бөлімшелер жұмысының жабық болуына әкелді» деді саясаттанушы өзінің Facebook парақшасында.

Бұл жерде Әшімбаев Мәсімовтің осындай реформалар жүргізу арқылы «жауапкершілікті ауыстыруға» ұмтылуын көреді.
«Сонымен бірге комитет ресурстарын ішкі саяси қақтығыстар үшін пайдалану ниеті бірден байқалды. Дүтбаев, Майлыбаев, Сыроежкин сияқты тұлғалардың мағынасыз тұтқындалуы комитеттің беделіне қатты нұқсан келтірді. Сондай-ақ Жусан қаржы холдингін құру. Сириядан «отандастарды» эвакуациялау бойынша аттас операция көп сұрақ тудырды» делінген хабарламада.

Сонымен бірге, 2019 жылы наурызда билік ауысқаннан кейін, Әшімбаевтың айтуынша, Мәсімовтің саяси болашағы уақыт өткен сайын көбірек сұрақтар туғызды.
«Осы жылдар бойы Мәсімов өзін мұрагер болып неліктен таңдалмағанын шын жүректен түсінбеді. Бұл ел ішінде ғана емес, ең алдымен, одан тыс жерлерде де белгілі бір топтардың қолдауынсыз бұл схемаға түспейтін өте сақ адам екенін түсіну керек.

Оның таныстары мен іскер серіктестерінің шеңбері оның қандай география туралы айтып жатқанын түсіндіруге жеткілікті. Ол өзінің жоспарларын белгілі бір дәрежеде жария етті. Оқығандар аз, бірақ Кәрім Мәсімов есімі көптің есінде Әлемнің келесі билеушісі» болып қалды.

Біз көптеген егжей-тегжейлерді білмейміз және білмейтін шығармыз, бірақ төңкеріс сәтсіз аяқталды. Тоқаев ҰҚК төрағасынан асып түсті және өзін көпшілік (оның ішінде Мәсімовтің өзі) күткеннен мүлде басқаша ұстады» деді Әшімбаев.

Әшімбаевтың пікірінше, Мәсімов жүргізген реформалардың ешқайсысы тиімді болған жоқ. «Төңкеріс жасау әрекеті осылай болды» деп түйіндеді саясаттанушы.

Естеріңізге сала кетейік, қазіргі уақытта ҚР ҰҚК экс-басшысы Кәрім Мәсімов қамауға алынған. Оған қатысты сатқындық фактісі бойынша қылмыстық іс тергелуде.

Ұлттық қауіпсіздік комитеті билікті күшпен басып алуға және лауазымдық өкілеттігін асыра пайдалануға бағытталған іс-әрекеттер фактілері бойынша сотқа дейінгі тергеу басталғанын хабарлады.

Аталған қылмыстарды жасады деген күдікпен бұрынғы орынбасарлары – «Арыстан» арнайы мақсаттағы қызметінің бастығы Әнуар Садықұлов пен Дәулет Ерғожин да ұсталды.


Бұл мақала туралы не ойлайсыз?